سه شنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۲
 
تعاریف

موافقتنامه کشتیرانی تجاری و دریایی/موافقتنامه حمل و نقل دریایی:
این اصطلاح برای اسناد دوجانبه کشورها که توسط قوه مجریه در زمینه‌های بندری، و کشتیرانی تجاری و دریایی منعقد می‌شوند، اطلاق می‌شود.
موافقتنامه پس از تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، با ابلاغ ریاست جمهوری لازم الاجرا خواهد شد.
در صورت موافقت طرفین در خصوص اصلاح بعضی از مفاد موافقتنامه منعقده، می¬توان پروتکل اصلاحی را پس از انجام مراحل قانونی به موافقتنامه مذکور اضافه نمود.
 
یادداشت‌تفاهم بندری و دریایی:
این نوع سند بیانگر تفاهم مقامات اجرایی دو کشور در زمینه‌های بندری، دریایی و کشتیرانی تجاری می‌باشد. البته در مواردی نیز یادداشت ‌تفاهم حاوی تعهدات خاصی نیست و صرفاً برنامه‌ریزی برای مذاکرات آتی دو کشور و یا نحوه اجرای یک توافق دیگر را تعیین می‌کند.
لازم به ذکر است که طبق اصل 77 قانون اساسی و ماده یک مصوبه مورخ 13/2/1371 هیأت وزیران تحت عنوان"دستورالعمل نحوه  تنظیم و انعقاد معاهدات دوجانبه و بین‌المللی" یادداشت ‌تفاهمی که ایجاد تعهد نمی‌کند، نیاز به تصویب مجلس شورای اسلامی ندارد.
 
یادداشت تفاهم های بندری و دریایی عبارتند از:
یادداشت تفاهم خواهرخواندگی بنادر
یادداشت تفاهم ایمنی و آتشنشانی
یادداشت تفاهم شناسایی گواهینامه های دریانوردی
یادداشت تفاهم تجسس و نجات دریایی
یادداشت تفاهم سفرهای نزدیک به ساحل
یادداشت تفاهم پیشگیری و مقابله با آلودگی ناشی از کشتیها
یادداشت تفاهم کنترل و بازرسی کشتیها
سایر یادداشت تفاهم های مرتبط
 
پروتکل:
پروتکل معمولاً در دو معنا به کار می‌رود :
1- پروتکل به سند انضمامی به یک معاهده اطلاق می‌شود که غالباً برای تکمیل، تفسیر و یا اصلاح یک معاهده به کار برده می‌شود. این سند می‌تواند هنگام تدوین و یا بعداً، ضمیمه معاهده اصلی شود. مانند پروتکل‌های الحاقی کنوانسیونSTCW  ویرایش 2007
لازم به یادآوری است که اطلاق پروتکل به موافقتنامه‌های مستقل خلاف عرف نامگذاری اسناد بین‌المللی می¬باشد.
2- در مواقعی منظور از پروتکل صورتجلسه¬ای است که نمایندگان کشورها موافقت خود را با آن اعلام کرده و به امضای روسای هیأت های نمایندگی دو یا چند کشور می رسد. در پاره‌ای از مواقع نیز منظور از پروتکل صورت مجلس مذاکرات نمایندگان دو کشور در زمینه‌های مختلف و همکاری دوجانبه است، مانند پروتکل همکاری های بندری و دریایی ایران و پاکستان در مورخ 1/2/1389.
در مواردی نیز به سند (صورتجلسه) مبادله یک معاهده نیز "پروتکل مبادله" می گویند.
 
کمیته مشترک همکاریهای بندری و دریایی:
به نشست مشترک نمایندگان مرتبط از بخشهای بندری و دریایی دو کشور جهت بحث و تبادل نظر در زمینه¬های خواهر خواندگی، سرمایه گذاری¬ها، آموزشی، ایمنی و آتشنشانی و کشتیرانی و... اطلاق می شود. معمولا در خاتمه نشست مشترک، سند همکاریهای دو جانبه منعقد می شود.
 
کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی:
به اجلاس مشترک نمایندگان وزارتخانه¬ها و سازمانهای بین دو یا چند کشور، جهت بررسی مسایل مورد علاقه در زمینه های اقتصادی، حمل و نقل، فرهنگی ، بازرگانی و ... اطلاق می شود. اجرای مفاد صورتجلسات پایانی کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی برای طرفین تعهد آور است.